Elk jaar is het noodzakelijk om de vijver winterklaar te maken. Maar wat betekent dit nu eigenlijk ? Wat moet je doen om in het voorjaar de vijver optimaal te laten opstarten ? Alles begint in het najaar ! Dat is de beste tijd om de vijver winterklaar te maken !
In dit artikel leest u wat u allemaal kunt doen om de vijver (inclusief vijvervissen en beplanting) goed de winter door te laten komen.
Wanneer vijver winterklaar maken ?
Wanneer is het de beste tijd om de vijver winterklaar te maken ? Het antwoord is eigenlijk simpel : u begint ermee als de temperaturen beneden 10-12 graden Celcius komen. Meestal is dat in Nederland en België in oktober, dus in het najaar.
Dan is het de tijd om de vijver winterklaar te maken.
Vijver winterklaar maken in 10 stappen !
Volg eenvoudig onderstaand stappenplan als u de vijver winterklaar wilt gaan maken.
Het is natuurlijk geen garantie dat er helemaal niets fout kan gaan, maar het is wel een goede handleiding om de vijver in de juiste conditie te krijgen voor de winter en nog belangrijker : het vroege voorjaar.
- Vijverwater testen
- Waterkwaliteit in orde brengen
- Planten snoeien
- Bladafval verwijderen
- Bodem vijver grondig schoonmaken
- Vijverfilter schoonmaken
- Vijverpomp schoonmaken
- UV lamp uitzetten
- Minder voeren vijvervissen
- Luchtpomp vijver aanzetten
1. Testen van het vijverwater
De kwaliteit van het vijverwater kan sterk fluctueren. Zeker als de vijver bezetting zodanig is dat er veel vijvervissen en veel vijverplanten aanwezig zijn is het regelmatig testen van het vijverwater eigenlijk een routine die u maandelijks dient uit te voeren. Vijverwater testen is dus niet alleen in het najaar.
De winterperiode is voor vijvervissen en vijverplanten een lastige periode van het jaar. Om goed te kunnen overwinteren is het dus essentieel om bij het winterklaar maken van de vijver te beginnen met de nodige watertesten.
Uiteraard heeft u daar een goede testset voor nodig om diverse testen uit te kunnen voeren. Dat kan op verschillende manieren gebeuren.
De vijverwater waarden die u moet controleren vindt u onderstaande tabel. Daarnaast staat ook aangegeven wat de ideale waarde per parameter dient te zijn.
| Wat Controleren ? | Betekenis | Ideale Waarde |
|---|---|---|
| PH Waarde | Zuurgraad | 7,0 - 7,5 Gr. Dh |
| GH Waarde | Gezamenlijke Hardheid | 8,0 - 12,0 Gr. Dh |
| KH Waarde | Karbonaat Hardheid | 6,0 - 12,0 Gr. Dh |
| NO2 Waarde | Nitriet | < 0 Mg / Liter |
| NO3 Waarde | Nitraat | < 50 Mg / Liter |
| PO4 Waarde | Fosfaat | < 0,5 Mg / Liter |
| NH3 Waarde | Ammoniak | < 0 Mg / Liter |
Verschillende manieren om vijverwater te testen
U kunt het vijverwater op verschillende manieren testen. Er zijn teststrips verkrijgbaar waarbij u diverse watertesten kunt uitvoeren. U heeft daarbij de keuze uit diverse merken zoals weergegeven in onderstaande tabel. Al deze teststrips zijn online te bestellen via Bol.com
| Merk | Aantal | Welke Testen | Prijs |
|---|---|---|---|
Premium QuickTest | 6 | PH GH KH NO2 NO3 CI2 | 21,95 Euro |
| Sera Quicktest | 6 | PH GH KH NO2 NO3 CI2 | 18,00 Euro |
| JBL Pro Scan | 6 | PH GH KH NO2 NO3 CI2 | 22,65 Euro |
Op zich prima manieren om het vijverwater snel te testen. Een echte liefhebber gaat echter over tot de aanschaf van een complete test set van Colombo. (Link naar Bol.com)
2. Waterkwaliteit vijver verbeteren
De gemeten waarden uit de vijverwater test kunnen aangepast worden en op het ideale niveau gebracht worden. In sommige gevallen zijn hier producten voor verkrijgbaar. In andere gevallen zult u bijvoorbeeld vijverwater moeten gaan verversen.
Het is in ieder geval belangrijk op de waterkwaliteit op orde te brengen voordat de vijver ‘de winter in gaat’. In veel gevallen zult u enige aanpassingen moeten doen en op deze manier de vijver in topconditie te brengen.
PH waarde
De PH waarde zal in bijna alle gevallen goed zijn. U hoeft daar dus niets aan te veranderen. Als u PH waarde omlaag wilt brengen (maar we zijn eigenlijk weinig redenen waarom dit dus zou moeten gebeuren), kunt u besluiten om PH min te gebruiken.
GH waarde
Dit geldt vaak niet voor de GH waarde. Deze zal in veel gevallen te laag zijn. De GH waarde op peil brengen (tussen 8 – 12 graden Duitse Hardheid) doet u door middel van het toevoegen van GH Plus.
KH waarde
Datzelfde geldt voor het op peil brengen van de KH waarde. De Karbonaat Hardheid dient dus tussen 6 – 12 graden Dh te liggen. Verhogen van de KH waarde doet u eenvoudig met KH plus
NO2 waarde
Als u nitriet meet in uw vijver is het belangrijk om snel ca. 10 – 15 % vijverwater te verversen. De NO2 waarde moet 0,00 bedragen. Nitriet ontstaat door de ontlasting van de vijvervissen. Het is dus ook raadzaam om tegelijkertijd wat minder te voeren als de gemeten NO2 waarde in de vijver meer als 0,00 bedraagt.
NO3 waarde
Ook als de gemeten NO3 waarde (nitraat) te hoog is (50 mg / liter of meer) dient u over te gaan tot het dagelijks verversen van het vijverwater. Doe dit zolang de waarde uiteindelijk onder de maximale waarde van 50 mg / liter uitkomt.
Dit kan overigens alleen (dit water verversen) als de temperatuur van vijverwater minimaal 8 graden Celcius bedraagt. Bij een lagere temperatuur kunt u eigenlijk geen vijverwater meer verversen.
PO4 waarde
Ook bij een te hoog gemeten PO4 waarde gaat u meerdere keren per week het vijverwater verversen. Maximaal 10% procent van het aanwezige vijverwater dient vervangen te worden door regulier kraanwater. Doe dit zolang de waarde onder 0,5 mg / liter uitkomt.
NH3 waarde
NH3 is de scheikundige aanduiding voor ammoniak. Ammoniak is dodelijk voor vijvervissen. Als u al nitriet heeft gemeten (NO2) dient u vijverwater te verversen (zie hiervoor). Nitriet wordt uiteindelijk omgezet in NH3 oftewel ammoniak. Ammoniak is uiterst giftig en schadelijk voor uw vijvervissen.
Als u dus ammoniak meet is het raadzaam om zelfs direct 50% van het vijverwater direct te verversen.
3. Vijverplanten snoeien
De vijverplanten gaat u snoeien in het najaar dus voordat de winter een aanvang neemt. Het snoeien van vijverplanten is noodzakelijk om de planten in conditie te brengen en om ze een frisse start in het voorjaar te geven.
Het vijverplanten snoeien kan een hele operatie zijn. Met behulp van een vijverschaar kunt de vijverplanten eenvoudig snoeien. (Link naar Bol.com)
Uiteraard kunt u de vijverschaar ook gebruiken om zuurstofplanten in de vijver te snoeien.
4. Bladafval verwijderen uit de vijver
Verwijderen direct na het snoeien alle vijverplanten resten uit de vijver. Dit kan bijvoorbeeld gemakkelijk met een schepnet. (Link naar Bol.com)
Bladafval laten liggen in de vijver betekent in feite dat het gaat rotten en op de vijverbodem achter blijft. Doordat bladafval op de vijverbodem achterblijft kunnen allerlei ziektekiemen zich in de vijver ontwikkelen.
Het is dus echt noodzakelijk om alle bladafval uit de vijver te verwijderen – zeker na een goede snoeibeurt.
5. Vijverbodem grondig schoonmaken
Na de snoeibeurt is het noodzakelijk om ook de vijverbodem goed schoon te maken. Al het vuil dat gedurende het jaar in de vijver is gekomen (bladeren, takjes etc.) dienen van de vijverbodem verwijderd te worden.
Probeer dus de vijverbodem helemaal grondig schoon te maken. Een handig hulpmiddel is hiervoor een vijverstofzuiger. Met behulp van een vijverstofzuiger kunt u gemakkelijk vijverslib verwijderen.
Het doel van de vijverbodem schoonmaken is dat er anders ziektekiemen kunnen ontstaan. Vijverslib is een broedplaats voor ziektekiemen welke gevaarlijk kunnen zijn voor vijvervissen en vijverplanten.
TIP 1 – Oase Pondovac 4 vijverstofzuiger
De Oase Pondovac 4 vijverstofzuiger kunt u online aanschaffen via Bol.com – De prijs bedraagt : 350 euro
TIP 2 – Aquaforte Vijverstofzuiger
De Aquaforte vijverstofzuiger is een zeer goed en goedkoper alternatief. Via Bol.com bedraagt de prijs : 99 euro
6. Vijverfilter schoonmaken
Als u de vijver winterklaar gaat maken is het verstandig om ook de vijverfilter schoon te maken. Het schoonmaken van de vijverfilter is op zich vrij gemakkelijk uit te voeren. Het maakt daarna niet uit of u een drukfilter of een meerkamer vijverfilter in gebruik heeft.
Bij een drukfilter haalt u de druk van de drukfilter af door hem aan de bovenkant te openen. De hele unit kunt u dan omhoog trekken. Als het filtermateriaal (de filtersponzen) sterk vervuild zijn, spoelt u deze schoon met gewoon leidingwater. Als het echt noodzakelijk is kunt u eventueel de sponzen eruit halen en individueel schoonmaken.
Het schoonmaken bestaat dus alleen uit het afspoelen. Ga niet het filtermateriaal helemaal schoon maken, maar zorg dat met name het binnenste deel van het filtermateriaal bijna onaangeroerd blijft. Daarna stopt u het filtermateriaal weer in de drukfilter en sluit deze weer helemaal af, zodat er wederom druk op komt te staan.
Een meerkamer vijverfilter schoonmaken doet u op deze – voorzichtige manier. Haal de deksel van de meerkamer vijverfilter en spuit het filtermateriaal voorzichtig schoon zodat het grootste vuil van de filterwatten afgaat en op de bodem van de meerkamer vijverfilter komt te liggen.
De meeste meerkamer filters hebben onderin een afsluitbare doorlaat. Zet deze na het reinigen van het filtermateriaal open en zorg ervoor dat al het vuil buiten de meerkamer vijverfilter verdwijnt.
Als het filtermateriaal in de drukfilter of meerkamer filter aan vervanging toe is, is het het beste om dit in het voorjaar te vervangen. Dus niet in het najaar, net voordat de vijver de winterperiode ingaat.
7. Vijverpomp schoonmaken
Ook de vijverpomp kan vervuild raken en moet daarom schoongemaakt worden. De meeste vijverpomp liggen los in de vijver en zijn voorzien van een omhulsel of een kap. Verwijder de kap voorzichtig en spuit daarna de vijverpomp goed schoon.
Verwijder het vuil en plantenresten die door de vijverpomp zijn aangezogen. Goed onderhoud van de vijverpomp zal ertoe bijdragen dat de vijverpomp langer mee zal gaan.
Als u een regelbare vijverpomp heeft, kunt u besluiten om deze ‘lager’ te zetten zodat minder water wordt aangezogen. Doe dit dan als de temperatuur van het vijverwater circa 8 graden Celcius bedraagt. Immers de vijvervissen zullen vanaf deze temperaturen nauwelijks meer eten en dus zal de belasting van de vijverfilter ook minder zijn.
8. UV Lamp uitzetten
U kunt besluiten om de UV lamp uit te zetten. Immers door de lagere temperatuur van het vijverwater is de kans op zweefalgen aanmerkelijk kleiner geworden. Een UV lamp verbrand door de de UV stralen alleen zweefalgen.
Het is daarom niet noodzakelijk om de UV lamp gedurende de winter aan te laten staan.
In het voorjaar is het daarna het beste om de UV lamp te vervangen voor een nieuwe. UV lampen gaan maar een beperkte tijd mee. Als het maximale aantal branduren is bereikt geeft de UV lamp veel minder of zelfs geen UV straling meer af. Zweefalgen worden dus dan niet meer blootgesteld aan UV straling en derhalve ook niet meer gedood.
Vandaar het jaarlijks vervangen van de UV lamp noodzakelijk is.
9. Minder gaan voeren vijvervissen
Na het winterklaar maken van de vijver gaat u ook de vijvervissen aanmerkelijk minder voeren. De lagere temperaturen zorgen ervoor dat vijvervissen ook veel minder eten nodig hebben.
Wat u nog wel kunt doen – als ze blijven eten – is om een ander dieet voor te leggen. In het artikel : vijvervissen voeren in de winter leest u er alles over.
10. Gebruik een luchtpomp voor de vijver
Een goede luchtpomp (link naar Bol.com) zorgt ervoor dat er steeds voldoende zuurstof aan het vijverwater wordt toegevoegd. Maar een luchtpomp voor de vijver aanschaffen kan ook nog een andere, zeer waardevolle functie hebben.
Een luchtpomp met bruissteen in de vijver leggen gedurende de winterperiode zorgt ervoor dat de vijver nooit helemaal dicht kan vriezen. De vijver blijft dan dus altijd ‘open’. Door het wak wat dan ontstaat kunnen allerlei schadelijk gassen worden afgevoerd.
Vijverfilter en vijverpomp aan of uit ?
Moeten de vijverpomp en vijverfilter in de winter uitgeschakeld worden ? Het is een vraag die we in deze periode (najaar en winter) veel krijgen. Het beste is om vijverpomp en vijverpomp gewoon aan te laten staan.
Door de vijverfilter en vijverpomp aan te laten staan gedurende de winter zal het vijverwater in beweging blijven. Dit voorkomt veelal dat de vijver zal dichtvriezen.
Bovendien zullen de bacteriën in de vijver niet helemaal afsterven als de vijverpomp en vijverfilter aan laat staan. Dit zal het opstarten van de vijver in het voorjaar alleen bevorderen.
Vijver openhouden met vorst
Hoewel het tegenwoordig lang niet zo hard vriest is het openhouden van de vijver met vorst belangrijk. Een ijslaag op de vijver kan uiteindelijk voor problemen gaan zorgen. De vijver openhouden met vorst is dus belangrijk.
De vijver openhouden met vorst kunt u bijvoorbeeld doen door gebruik te maken van een bruissteen. De bruissteen (met luchtpomp) zal ervoor zorgen dat de vijver niet dicht zal vriezen en dus de vijver ook open houden. (Link naar Bol.com)
Het grote voordeel is dat schadelijke gassen die zich onder een ijskap kunnen ophopen geen gevaar voor de vijvervissen meer vormt.
